Gaziantep Kümelenme Bilgi Merkezi

Küme geliştirme çalışmalarının kurumsal bir yapı içerisinde sürdürülmesi amacıyla “KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi” kapsamında her pilot ilde bir “Kümelenme Bilgi Merkezi” kurulmuştur Böylece bilgi ve becerisi artan, sahip olduğu deneyimi paylaşarak zenginleştiren ve hem proje illerinde hem de bölgede birçok sanayi ve ticaret kümelenmesinin öncülüğünü yapacak yeni ve dinamik bir yapının oluşturulması hedeflenmiştir. Bu merkezler, katı ve statik bir yapıda değil; tam tersine yaratıcı insan kaynağının gelişmesini hedefleyen, kendini sürekli geliştiren, uluslararası kümelerle sıkı bir bağlantı içerisinde çalışacak birimler olarak düşünülmüştür.

Gaziantep’te yer alan “Kümelenme Bilgi Merkezi”, Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri ile işbirliği içinde kurulmuştur. Öncelikle yerel paydaşlarla birlikte yerel şartları da göz önüne alarak yapılan mevcut çalışma ve araştırmalardan faydalanılarak ekonomik analiz ve sektörel incelemeler yapılmıştır. Ekonomik analizlerin ardından her il için öne çıkan sektörler saptanmış ve bu sektörlerde pilot küme geliştirme çalışmaları başlamıştır.

Gaziantep sanayi ve ticaret altyapısı ile Türkiye ekonomisinde önemli bir rol oynamakta olup coğrafi konumu sayesinde önemli bölgeler arasında bir köprü görevi görmektedir. Sanayi sektöründeki küçük ve orta büyüklükteki işletmeler geniş bir istihdam olanağı yaratmaktadır. “KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi” ile Gaziantep ilinde gerçekleştirilen ekonomik analiz ve sektörel incelemeler kapsamında belirlenen 10 küme içerisinde önemli bir potansiyele sahip olmalarının yanı sıra küme kimliği ve farkındalığını geliştirmek için de gerekli nitelikleri içermeleri nedeniyle gelişmekte olan 4 büyük sektör ve bunların başlıca alt-sektörleri, başka bir deyişle, ildeki  iş kümeleri belirlenmiştir.
 
Gaziantep’te gerçekleştirilen ekonomik analiz ve sektörel incelemeler neticesinde bu sektörlerin seçilmesinde, vasıflı işçiye yönelik istihdam olanakları yaratma potansiyeli, büyüme için bölgesel yenilikçi değerlerin varlığı, bölgenin kalkınmasındaki rolü ve Türkiye'deki diğer potansiyel hedef kümeler ile karşılıklı ilişkileri, uzmanlaşma, örgütlenme düzeyi ve yatırım çekme potansiyeli gibi ölçütler kullanılmıştır.

Öne Çıkan Sektörler - Kümelenme Çalışmaları

Gaziantep’in öne çıkan sektörlerinin başında tekstil sektörü gelmektedir. Sektör, öncelikle farklı çeşitlerde iplik ve halı imalatına yoğunlaşmakta olup ayrıca makine halıcılığı, değişik tiplerde iplik üretimi, triko malzemeleri üretimi, çantacılık ve çuvalcılık diğer alt bileşenlerini oluşturmaktadır.

Gıda sektörü, şirket sayısı ve istihdam rakamları itibariyle Gaziantep’teki en önemli ikinci sektördür. 151 adet sanayi gıda şirketi Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet göstermektedir. İlin tarım üretimi kapasitesi diğer bölgelerle karşılaştırıldığında buğday, nohut, mercimek gibi gıda ürünleri az miktarlarda olsa da Gaziantep bölgesinde de işlenmektedir. Bu nedenle gıda ve meşrubat üretimi il için çok önemli bir gelir kaynağıdır.

Makine ve metal sektörü, Gaziantep’te hızla gelişen sektörler arasında yer almaktadır. Makine ve metal sektörü; gıda, tekstil ve plastik sektörü aracılığıyla gelişim göstermektedir. Organize Sanayi Bölgesi’nde yer alan 30 şirket makine ve metal sektöründe faaliyet göstermektedir.

Bir diğer önemli sektör ise kimyasal maddeler sektörüdür. Gaziantep’te kimyasal maddeler sektörü, tekstil ve plastik ayakkabı sektörleri için yarı hammadde imalatı ile başlamıştır. Gres, tekstil boya maddeleri, plastikler için planstifiyan ve stabilizan üretimi kimyasal madde sektörünün gelişimi için önemli bir rol oynamaktadır.

Gelişen Sektörler ve Potansiyel Kümeler

Ayakkabı İmalatı Alt Kümesi

Gaziantep’te ayakkabı imalatının başlaması Gaziantep Ayakkabı İmalatçıları Odası’nın kurulduğu 1950’li yılların sonuna dayanmaktadır. Oda’nın şu an 1500 üyesi bulunmakta olup günlük ayakkabı üretim kapasitesi 40.000 civarındadır. 2000’li yılların başına kadar Gaziantep’in ihracat kapasitesi yavaş bir şekilde ilerlemiş olsa da 2005 yılından günümüze kadar ihracatta büyük bir patlama yaşanmıştır.

Ekonomik analizler neticesinde Gaziantep’teki ayakkabı imalat sektörünün, mevcut rekabet ve işbirliğine yatkınlık itibariyle gelecekte sağlam kümelenmelerin kurulmasına elverişli potansiyel bir küme olduğu tespit edilmiştir. Bu sektörde 50 yılı aşkın süredir varlık gösteren derneğin tecrübesini de göz önünde bulundurursak, “sendikalaşma” ve “grup oluşturma isteği” önem arz etmektedir.

Yukarıda da ifade edildiği üzere, sektörün son beş yıldaki ihracat rakamlarında çok büyük bir artış yaşanmış olup bu pozitif trendin önümüzdeki yıllarda da devam etmesi beklenmektedir. Birbiriyle bağlantılı sektörlere (deri üretimi, lojistik) yakınlığı, Orta Doğu ve yerel piyasada coğrafi konum avantajının bulunması bu sektörün en güçlü gelişim noktaları olarak görülmektedir.

Ayrıca, Devlet Üniversiteleri ve dernekler tarafından verilen mesleki eğitim programları aracılığıyla desteklenen yüksek uzmanlaşma seviyesi, yeni piyasa trendlerinin kolaylıkla izlenmesi ve bunlara uyum sağlamada gösterilen esnek yapı sektörün ümit vaat eden özellikleri arasında sıralanmaktadır.


Sektörle ilgili ayrıntılı bilgi için:
http://www.ibp.gov.tr/pg/section-pg-sektor.cfm
   
Sektör raporuna ulaşmak için:
ayakkabi_2012.pdf


Tarım Sanayi: Bulgur Üretimi Alt Kümesi

Gaziantep, çok eski zamanlardan bu yana bulgur üretimi gerçekleştirmektedir. Bugün üretilen bulgurların çoğu tohum ve teknik bilgi olarak kökenini bu bölgeden almakta ve il bulgur işleme teknolojisinin merkezi konumundadır.

Ancak uluslararası piyasada bulgurun çok önemli bir yeri bulunmamaktadır. Bunun en önemli nedeni bulgurun dünya mutfakları ve tüketiciler tarafından bilinmemesidir. Ancak, başarılı pazarlama ve tanıtım olanaklarıyla bu sorun giderilebilecek niteliktedir.

Bulgurun işlenmesi için her türlü ekipman ve makine teminini sağlayabilen gıda işleme makineleri fabrikaları ilde bulunmaktadır. Ayrıca bu fabrikalar, bulgur işleme makinelerini yurtdışına da ihraç etmektedir. Yapılan analiz çalışmaları bulgur işleme fabrikalarının, aynı alan içinde farklı türdeki bakliyatları ayıklama, ambalajlama ve satma faaliyetleri yürüttüğünü de ortaya koymaktadır.


Çikolata ve Şeker Ürünleri Alt Kümesi

Gaziantep gıda sanayi içerisinde şeker ve çikolata ürünlerinin imalatı; ilk olarak şekerleme, lokum ve helva gibi geleneksel tatlıların bölgeden hammadde temin edilerek küçük atölyelerde üretilmesi ile başlamıştır. Bugün geleneksel ve modern üretim tekniklerinin birleştirilmesiyle bu sektör; hammadde, katkı maddesi ve ambalaj malzemeleri gibi alt sanayilerin gelişimini de teşvik ederek gelişim gösteren sektörler arasında yer almaktadır.

Gaziantep’teki sektör incelendiğinde, üreticilerin genellikle küçük ve orta ölçekli şirketler olduğu görülmektedir. Şekerleme, çikolata ve sakız gibi şekerli ürünler üreten ve Esnaf ve Sanatkârlar Odası’na kayıtlı olan 32 şirket bulunmakta ve bunlardan 21’i Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet göstermektedir.


Teknik Tekstil: Dokumasız Üretim Alt Kümesi

Gaziantep’te dokumasız kumaş üretimi 1977 yılında tek bir şirket ile başlamış ve ilerleyen yıllarda diğer şirketlerin de bu sektöre girmesi ile devam etmiştir. Şu an Gaziantep’te 10 adet dokumasız kumaş üreten fabrika bulunmakta olup çoğu büyük ölçekli fabrikalar şeklindedir.

Teknik tekstil ve dokumasız kumaş tekstili sektörü Gaziantep’te yeni faaliyet göstermeye başlayan alanlar olduğundan fabrikaların üretim kapasiteleri ve üretim oranlarıyla ilgili bilgi edinmek de zordur. Üretim gizli tutulmakta ve alan ile ilgili bilgiler dışarıya verilmemektedir. Ancak, ilin sahip olduğu kapasite, üretim miktarı ve alt sanayilere baktığımızda, Gaziantep’teki teknik tekstil kumaş üretimi hızlı bir şekilde gelişim gösteren bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır.

Saha araştırması sırasında, proje üretme yaklaşımı ve toplu bir şekilde hareket etme zihniyetinin yeterli seviyede gelişmediği ancak grup oluşturma sırasında bu zihniyetin geliştirilebileceği ve bunun için gereken potansiyelin bulunduğu tespit edilmiştir.

Rakamlarla Gaziantep

Yüz ölçümü                  6.222 km²
Nüfus                       1.753.596 (2011)
İstihdam                    170.000
Gelişim performansı         20.
İhracat Miktarı             4.928.967.610 USD) (2011)
Tescilli ticari markalar    1.780 (1995-2009)
Kayıtlı patentler           19 (1995-2009)
Şirket sayısı               21.653
İmalatçı sayısı             2.244

Daha fazla bilgi için:

Ekonomik ve Sektörel Durum Değerlendirmesi ve Potansiyel Küme Önerileri - Yönetici Özeti için tıklayınız

Ekonomi Bakanlığı Sektör Raporları için tıklayınız

İrtibat:

Gaziantep Kümelenme Bilgi Merkezi

Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri

Adres: Gazi Mustafa Paşa Bulv. Mücahitler Mah. 5212. Sok. No:6 Şehitkamil,

Gaziantep / Türkiye

Telefon: 0 (342) 211 05 00

e-posta : gaib@gaib.org.tr